خودرو

راهنمای گام به گام معامله خودرو

معامله کردن خودرو کار ترسناکی است. خصوصا اگر بار اولتان باشد. و بگذارید همین اول خیالتان را راحت کنیم: این بازار پر است از دروغ و دغل و کلاهبرداری. تنها راهِ کاملاً امنِ خریدن خودرو، این است که به نماینده رسمی خودروساز مراجعه کنید و یک خودروی صفر بخرید. اما خیلی‌ها حوصله بروکراسی نمایندگی‌ها را ندارند و ترجیح می‌دهند حتی خودروی صفر را از دست بخرند! خصوصا که زمان تحویل خودرو از نمایندگی معمولا روی هواست و تاخیرهای چندماهه اصلا دور از ذهن نیست. فروش خودرو هم کلا کار سختی است! در کنار همه اینها، نشناختن قوانین و مراحل انجام معامله، ممکن است شما را در چاله‌ها و چاه‌های عمیقتری هم بیاندازد!

الان فرض می‌کنیم که شما قصد دارید برای اولین بار، سراغ معامله خودرو بروید، و نسبت به این موضوع هیچ دانش قبلی ندارید. پس یک طومار بلندبالا از صفر تا صدِ این داستان برایتان می‌نویسیم و ماجرا را هم از دید فروشنده و هم از دید خریدار، تعریف می‌کنیم. (البته بیشتر خریدار)

ببخشید که طولانی است. واقعا جزئیات ماجرا خیلی زیاد است. آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل تجربه معامله چندین خودرو است و مطمئن باشید تک‌تک نکاتی که می‌خوانید، مهم و عملی هستند.

 

راهنمای گام به گام معامله!

در هر معامله این مراحل باید پشت سر گذاشته شوند:

۱ـ بازدید و کارشناسی فنی

۲ـ قولنامه

۳ـ مراجعه به مراکز تعویض پلاک نیروی انتظامی یا همان موسسه راهگشا و تعویض پلاک (بد نیست سری به سایت موسسه راهگشا هم بزنید. اما کل ماجرا را همینجا برایتان گفتیم!)

۴ـ مراجعه به دفتر اسناد رسمی و ثبت سند قطعی.

۵ـ اگر خودرو بیمه بدنه دارد، مراجعه به نماینده بیمه مربوط و تهیه الصاقیه تغییر مالکیت.

 

مدارک مورد نیاز برای معامله خودرو

برای معامله شدن یک خودرو، باید مدارک زیادی داشته باشید. در لحظه‌ای که خودرو برای خرید یا فروش بازدید می‌شود، ۵ مورد اول هم باید ارائه شوند تا بعدا به مشکل بر نخورید. برای ۲ مورد آخر فرصت هست:

  • کارت خودرو و برگ سبز: این دو تا، اسناد اصلی شناسایی مالکیت خودرو از دید نیروی انتظامی هستند. فارغ از هر سند دیگری، خودرو متعلق به کسی است که برگ سبز (و کارت خودرو) به نام اوست. بنابراین در صورت بروز اختلاف طرفین معامله، هر سند دیگری دالّ بر معامله داشته باشید، بدون حکم قضایی (یعنی دادگاه)، تبدیل به حکم توقیف خودرو نخواهد شد. این ماجرا را همین الان یک بار در ذهنتان ثبت کنید: معامله در لحظه‌ای قطعی می‌شود که برگ سبز انتقال یابد. ضمنا تغییرات مهم خودرو، مثل تعویض موتور، در برگ سبز قید می‌شود.
  • برگه کمپانی: این در حقیقت فاکتور فروش خودرو است و نشان می‌دهد فلان خودروساز در فلان تاریخ این خودرو را با چه شماره موتور، و چه شماره شاسی به چه کسی و با چه قیمتی فروخته است. خودروهای لیزینگی، روی برگه کمپانی‌شان قید می‌شود که سند در رهن کمپانی است و مالک، حق ندارد بدون تسویه حساب با خودروساز، خودرو را بفروشد.
  • سند قطعی: این یکی از عجیب‌ترین قسمت‌های ماجراست. در اولین معامله هر خودرو، یعنی زمانی که کسی مستقیما از خودروساز خرید می‌کند، چیزی به اسم سند وجود ندارد. اما برای معامله‌های دوم و بیشتر، یک چیزی وجود دارد به نام «سند قطعی» که سربرگ قوه قضاییه و مهر برجسته دارد و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود. اگر نام قید شده روی برگه کمپانی، با نام روی برگه سبز یکی باشد، نیازی به سند قطعی نیست. در غیر این صورت، باید سند قطعی وجود داشته باشد که نشان بدهد مالک فعلی خودرو، با مالک قبلی تسویه حساب کامل را انجام داده و معامله‌شان تحت نظارت قوه قضاییه، ختم به خیر شده است! ماجرای سند قطعی از اختلافات میان نیروی انتظامی و قوه قضاییه است. نیروی انتظامی می‌گوید من با این سند کاری ندارم و مالک خودرو، مالک برگ سبز است. اما قوه قضاییه می‌گوید من معامله را بدون تنظیم سند قطعی در دفاتر اسناد رسمی، به رسمیت نمی‌شناسم! و البته این مردم هستند که درگیر یک فرایند بروکراتیک عجیب و غریب می‌شوند! شما در نظر بگیرید که احتیاط شرط عقل است. بدون سند قطعی به هیچ عنوان معامله نکنید.
  • بیمه شخص ثالث: بدیهی است که خودرو بدون بیمه ثالث حتی یک سانتی‌متر از جایش نباید تکان بخورد. معامله که جای خود دارد.
  • مدارک شناسایی و وکالت: فروشنده خودرو در لحظه بازدید باید کارت ملی خود را ارائه دهد و اگر شخصا مالک خودرو نیست، باید وکالت تام محضری در امور معامله خودرو داشته باشد. این وکالت باید شامل دو قسمت «شماره گذاری» و «تنظیم سند قطعی» باشد. برای مالکانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند، وکالت‌نامه باید مهر تایید وزارت خارجه داشته باشد.
  • مفاصا حساب عوارض شهرداری: هر خودرو بسته به نوع و کاربری و ابعاد، هر سال باید مقداری عوارض به شهرداری بدهد. معمولا کسی هر سال عوارض را پرداخت نمی‌کند و همه صبر می‌کنند تا موقع معامله خودرو، حدودا سالی ۳۰ هزار تومان (برای سواری‌های معمول ایرانی) عوارض پرداخت می‌کنند و یک برگه می‌گیرند. عوارض شهرداری بر عهده فروشنده است و باید تا پایان سال جاری پرداخت شود. مثلا اگر فروردین ۹۵ خودرو را معامله می‌کنید، باید عوارض تا پایان ۹۵ پرداخت شود. دفاتر خدمات الکترونیک شهر این برگه را ارائه می‌دهند. برای پرداخت آن فقــــط باید کارت بکشید. وجه نقد قبول نمی‌کنند. کارت خودرو هم باید همراهتان باشد.
  • برگه عدم خلافی: مالک پلاک فعلی، باید تمام جریمه‌هایش را پرداخت کند و برگه عدم خلاف را ارائه دهد. فروشنده (مالک فعلی) به دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه می‌کند و برگه خلافی خود را می‌گیرد. اگر جریمه‌ای وجود داشت پرداخت می‌کند و فیش پرداخت را به برگه خلافی الصاق می‌کند. اگر برگه عدم خلافی نداشته باشید، باید در محل تعویض پلاک، خلافی خودرو را بگیرید و اگر صفر نبود فـــــقط با کارت‌های عابربانک بانک‌های دولتی پرداخت کنید. دقت کنید، خلافی همیشه یک هفته تاخیر دارد. یعنی در برگه قید می‌شودهک این عدم خلاف مربوط به یک هفته پیش است و خلاف‌های یک هفته گذشته در آن قید نشده. اما جای نگرانی نیست، چون خلاف مربوط به پلاک است و فروشنده هرقدر خلاف کرده باشد، ربطی به خریدار ندارد! این خلاف‌ها اگر شش ماه دیگر هم مشخص شوند، به نام پلاکی ثبت می‌شوند که با آن خلاف صورت گرفته.
  • مدارک احراز محل سکونت خریدار: برای هر پلاک، یک بار باید محل سکونت محرز شود. یعنی اگر قبلا پلاک داشته‌اید، بدون این مدرک هم احتمالا کارتان راه می‌افتد. اما در حالت کلی باید یکی ازین مدارک را داشته باشید: سند خانه، اجاره‌نامه، دفترچه بیمه تأمین اجتماعی، گواهی اشتغال به تحصیل، قبوض آب، برق، گاز، تلفن. همه اینها یا باید به نام خریدار باشد یا بستگان درجه یک او.

 

برگ سبز این شکلی است!

 

بازدید و کارشناسی

اولین گام پس از مذاکره اولیه پای تلفن، بازدید خودرو است. یعنی خریدار به همراه کارشناس پیش فروشنده می‌رود و خودرو را با مدارکش بازدید می‌کند. به هــــــیچ وجه خودتان تنها خودرو را کارشناسی نکنید. ریزه‌کاری‌های کارشناسی خودرو آنقدر زیاد است که حتی فکرش را هم نمی‌توانید بکنید. پس اگر خودرو را پسند کردید، دو کارشناس باید خودرو را ببینند: صافکار و مکانیک. هزینه هر کارشناسی برای خودروهای عادی، حدود ۲۰ الی ۶۰ هزار تومان است. دوباره هم خواهش می‌کنیم. بدون کارشناسی خودرو نخرید. ممکن است فاجعه بیافرینید و با خرید یک خودروی چپی، راحت ۱۰ میلیون تومان ضرر کنید. باور کنید بعضی از کلاهبردارها جوری ماشین را خوشگل می‌کنند که باورتان نمی‌شود این خودرو قبلا کوچکترین تصادفی داشته باشد.

کارشناس صافکار به شما درباره تصادف‌ها و رنگ‌شدگی‌ها و تعویض‌های قطعات بدنه اطلاعات می‌دهد. کارشناس مکانیک هم شرایط فنی خودرو را برایتان شرح می‌دهد. دقت کنید که صافکار باید به بدنه خودرو دست بکشد، تک تک درهای ماشین را باز و بسته کند، با ناخن روی رنگ جاهای مختلف ضربه بزند، و چه بهتر که دستگاه تست ضخامت رنگ داشته باشد (برای تشخیص رنگ شدگی و بتونه‌کاری). اگر خودروی انژکتوری می‌خرید، کارشناسی خودرو بدون دستگاه دیاگ بی‌فایده است. پس اگر کسی گفت خودرو را کارشناسی می‌کنم و دیاگ را به خودرو متصل نکرد، به نتیجه کارشناسی‌اش اعتماد نکنید.

برای کارشناسی خودرو باید یک جوری با همه توافق کنید. یا مکانیک باید همراه شما بیاید، یا فروشنده باید رضایت بدهد و خودروی خود را پیش مکانیک بیاورد.

یک گروه خلاق به نام همراه مکانیک این مشکل را حل کرده‌اند. آنها کارشناس‌هایی برای بازدید و قیمت‌گذاری خودرو برایتان می‌فرستند. تعرفه‌هایشان توی سایتشان هست. مثلا برای سمند حدودا ۶۰ هزار تومان می‌گیرند. کارشناس همراه مکانیک، با تِستر دیجیتال رنگ و دیاگ، به محل معامله می‌آید. هزینه ایاب و ذهاب اضافی هم نمی‌گیرد. کارشناسان همراه مکانیک در زمینه بدنه خودرو و سیستم‌های مکاترونیکی (همان دیاگ خودمان) بسیار خوب عمل می‌کنند. اما در زمینه فنی آنقدرها قوی و دقیق نیستند. پس بهتر است نظر نهایی درباره بدنه و رنگ‌شدگی را از همراه مکانیک بگیرید و اگر نظر کارشناس همراه مکانیک درباره فنی خودرو مثبت بود، سری به یک مکانیک زبده هـم بزنید.

برای بار هزارم: بدون کارشناسی خودرو نخرید.

 

پیش از بازدید، چی بپرسیم؟

حالا سوال این است که همان اول، موقع دیدن آگهی‌ها چه چیزهایی باید بپرسیم؟ و بعدا چجوری صحت آنها را تایید کنیم؟

  • ماشین مدل چند است؟ چه آپشن‌هایی دارد؟ این بدیهیات مقدمه موضوع است و خودتان هم در اسناد خودرو می‌توانید ببینید.
  • کارکرد ماشین چقدر است؟ ممکن است کارکرد خودرو دستکاری شده باشد. کارشناس فنی می‌تواند کارکرد خودرو را تایید کند.
  • رنگ‌شدگی دارد؟ خودروها به چند دسته بدون رنگ، یک لکه رنگ، دو لکه رنگ، سه لکه رنگ (!) و دوررنگ تقسیم می‌شوند. تا وقتی خودرو رنگ‌شدگی ندارد، یعنی تصادف خاص و جدی نداشته. ولی رنگ‌شدگی یا تعویض قطعات بدنه نشانه تصادفاتی است که موجب افت قیمت خودرو می‌شوند. خودروهای تصادفی، سروصدای زیادی دارند، زود به زود خراب می‌شوند، و کلا سواری با آنها دلچسب نیست. این را صافکار یا کارشناس همراه مکانیک تایید می‌کند. لزوما رنگ‌شدگی به معنای از هم پاشیدگی خودرو نیست. با یک لکه رنگ قید یک خودرو را نزنید. خیلی وقت‌ها یک تصادف کوچک باعث ریختن رنگ می‌شود و هیچ اثری در سواری خودرو ندارد. ضمنا “سپر جزو بدنه نیست”. کلا آسیب‌دیدگی سپر، رنگ‌شدگی یا تعویض آن، جزو رنگ‌شدگی بدنه محسوب نمی‌شود. عرف بازار این است.
  • بیمه و تخفیف بیمه چقدر دارد؟ چند ماه از اعتبار بیمه ثالث خودرو باقیست؟ چند سال تخفیف عدم خسارت بیمه ثالث دارد؟ تخفیف بیمه ثالث به خریدار منتقل می‌شود و از عوامل مهم در تعیین قیمت خودروست. ترجیحا خودرویی بخرید که از همان سال اول تولیدش تخفیف بیمه داشته باشد. در غیر این صورت یعنی یک جای کار می‌لنگد. (یعنی یک بار با بیمه ثالث خسارت پرداخت شده و تصادف داشته است!) تخفیف بیمه کامل ثالث، ۷۰ درصد است که پس از ۸ سال عدم خسارت حاصل می‌شود. بیشترش دیگر فایده خاصی ندارد. درباره بیمه بدنه: خودِ بیمه بدنه قابل انتقال است. اما تخفیفش منتقل نمی‌شود. در هنگام انتقال بیمه بدنه، باید ما به‌ازای تخفیفی که منتقل نمی‌شود را بپردازید و این هزینه بر عهده خریدار است.
  • وضعیت لاستیک، صفحه کلاچ، باتری و سایر لوازم مصرفی چطور است؟ چند درصد لاستیک دارد؟ عمر باطری و صفحه کلاچ چقدر است؟ حتما در هنگام بازدید حواستان باشد که زاپاس و تجهیزات تعویض لاستیک خودرو سالم باشند.
  • لوازم اضافی ماشین، مثل ضبط و روکش صندلی در چه حال است؟
  • مشکلات فنی خاصی دارد؟ روغن‌ریزی، روغن‌سوزی یا امثالهم ندارد؟ این را هم کارشناس فنی تایید می‌کند.
  • سند تک برگ است؟ الان سند مالکیت خودرو در چه وضعیتی است؟ خودرویی که از کمپانی خریده می‌شود، فقط یک سند برگ سبز دارد. خودرویی که دست به دست چرخیده است، و یا دست دلال افتاده، دیگر سند دست اول نیست و باید اسناد محضری یا قولنامه داشته باشد. به هیچ وجه خودرویی که از آخرین معامله آن کمتر از ۲ ماه گذشته، خریداری نکنید. همچنین خودروی قولنامه‌ای خریداری نکنید (یعنی سند به نام شخص آ است و یک قولنامه دست نویس، نشان می‌دهد که شخص آ، خودرو را به شخص ب که فروشنده است، واگذار کرده). این خودرو مشخصا دست دلال بوده!
  • از روی اسناد مالکیت کاملا متوجه می‌شوید که خودرو در چه وضعیتی است. مثلا وقتی خودرو ۵ سال دست یک خانواده بوده، تمام اسناد آن (بیمه، فاکتور کارخانه، برگ سبز) به نام یک نفر، یا بستگان درجه یک اوست. یا مثلا خودرویی که کلا ۵ سال کارکرده و یک برگ سند محضری دارد که انتقال آن را در تاریخ دو سال پیش، از مالک اولیه (که نامش در برگه کارخانه هست) به مالک فعلی نشان می‌دهد. این خودرو مشخصا دست مصرف‌کننده بوده. این قانون معامله خودرو است: از دست مصرف‌کننده هرچـــــیزی بخرید، به آنچه از دلال می‌خرید شرف دارد. پس سعی کنید همان پای تلفن، قصه وضعیت مالکیت خودرو را بفهمید. سند تک برگ، بهترین حالت ممکن است. اینطور بگویم که اگر یک خودروی بدون رنگ سند تک برگ پیدا کردید، به احتمال زیاد معامله خوبی خواهید داشت!

 

آگهی از کجا ببینیم؟ قیمت خودرو چطوری دستمان بیاید؟

سه منبع اصلی برای آگهی خودرو وجود دارد: همشهری، سایت باما و سایت دیوار.

همشهری معمولا دست آن قسمت از بازار است که هنوز هم سراغ اینترنت نرفته‌اند! چیزهای جالبی توی همشهری پیدا می‌شود. نیازی نیست همشهری کاغذی بخرید. از سایت همشهری می‌توانید آگهی‌ها را ببینید. قیمت‌های همشهری لزوما بالا یا پایین نیستند.

باما معمولا مال کسانی است که می‌خواهند خودرویشان را سر حوصله و به قیمت بفروشند. قیمت‌های باما بالاست.

دیوار یکی از بهترین سایت‌هاست. چه برای خرید و چه برای فروش. معــــــــــمولا خودروها حدودا پانصد هزار الی یک میلیون تومان ارزانتر از آنچه که توی آگهی سایت دیوار می‌بینید معامله می‌شوند. مشخصات مورد نظر خودرویتان را انتخاب کنید. ۵ خودرو با آن مشخصات ببینید. از میانگین قیمتشان همان حدود که گفتیم، کم کنید. این می‌شود قیمت واقعی معامله در بازار.

دقت کنید که در بازار خودرو، گرانی معمولا بی‌دلیل است ولی تقریبا هــــــــــیچ ارزانی بی‌دلیل نیست. تخفیف به علت سفر، تخفیف به علت نیاز فوری مالی و… معمولا چندان واقعی نیستند. علت واقعی ارزان بودن خودرو را پیدا کنید. همراه مکانیک می‌تواند به شما مشاوره قیمت بدهد. مثلا بگوید یک خودرو با این شرایط، قیمتش باید حدودا فلان قدر باشد.

ما معمولا خرید از نمایشگاه ماشین را پیشنهاد نمی‌کنیم. هم گرانتر هستند و هم جان به جانشان کنی، کارشان خرید و فروش است. انتظار نداشته باشید مثل یک مالک عادی ماشین با شما معامله کنند.

فروش به دلال هم بدترین کار است. دلال‌ها به خاطر راحتی خودشان، سعی می‌کنند سند قطعی نزنند و حتی فک پلاک هم نمی‌کنند. فقط قولنامه می‌کنند تا خودرو فروش برود! معامله با دلال هم ضرر روحی دارد، هم ضرر مالی دارد و هم ضرر زمانی! آدم‌های ناجوری هستند و از راه که می‌رسند سعی می‌کنند با ترفندهای مختلف، روحیه شما را تضعیف کنند تا خودرویتان را ارزانتر بفروشید. با دلال‌ها قاطع برخورد کنید.

 

خودرو را دیدیم و پسندیدیم. چه کنیم؟

قولنامه کنید. قولنامه یک برگه کاغذ است که با کاربُن در دو نسخه تهیه می‌شود. کاربُن در این زمینه بهتر و رایجتر از فوتوکپی عادی است. اصل قولنامه در اختیار خریدار و کپی آن در اختیار فروشنده می‌ماند. پیش از کارشناسی قولنامه نکنید.

 

در قولنامه چه می‌نویسیم؟

با نام خدا شروع می‌کنید و نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، شماره تلفن و آدرس محل سکونت طرفین معامله را می‌نویسید. مورد معامله را با قید تمام جزئیات روی کارت شناسایی خودرو (نوع، مدل، تیپ، شماره پلاک شهربانی فعلی، شماره موتور و شماره شاسی) قید می‌کنید. مبلغ معامله را هم همینجا می‌نویسید.

مبلغی به عنوان بیعانه (عرفا یک میلیون تومان) پرداخت می‌کنید و زمان مراجعه به تعویض پلاک و تنظیم سند قطعی را قید می‌کنید. همچنین شیوه پرداخت پول هم اینجا مشخص می‌شود. عرفا یک میلیون پیش پرداخت است و مابقی مبلغ، منهای یک میلیون تومان، در تعویض پلاک به صورت «چک رمزدار» یا «چک تضمین‌شده بانکی» در تعویض پلاک پرداخت می‌شود. یک میلیون نهایی، پس از تنظیم سند قطعی در محضر پرداخت می‌شود. این بهترین و کم ریسک‌ترین شیوه معامله برای هر دو طرف است.

به هیچ وجه پیش از مراجعه به تعویض پلاک بیشتر از یک میلیون و پانصد هزار تومان پول نپردازید. معمولا برای مراجعه به تعویض پلاک، یک مهلت ۵ روزه در نظر گرفته می‌شود و در صورت عدم مراجعه هر یک از طرفین تا این تاریخ، معامله فسخ می‌شود. اما عُرفا همان روز قولنامه، یا فردای آن روز به تعویض پلاک مراجعه می‌شود.

ضمنا قید می‌کنید که در صورت فسخ معامله از جانب هر یک از طرفین، مبلغ فلان تومان به عنوان خسارت به طرف مقابل پرداخت می‌شود. (عرفا پانصد هزار تومان).

 

قولنامه را نوشتیم. بعدش چی؟

در این زمان اگر قصد مراجعه فوری به تعویض پلاک را نداشتید، خودرو را به پارکینگ‌های شبانه‌روزی منتقل می‌کنید. هر پارکینگ برای خود رویه‌ی خاصی در پذیرش خودروهای قولنامه‌ای دارد. مثلا بعضی پارکینگ‌ها یک فیش می‌نویسند، سپس فیش را به سنّت سازمان‌های اطلاعاتی قدیم، به دو قسمت پاره می‌کنند و هر قسمت را به طرفین معامله می‌دهند! و تنها در صورتی که هر دو قسمت فیش با هم به پارکینگ بیایند، خودرو از پارکینگ ترخیص می‌شود.

علت این کار این است که خریدار اطمینان حاصل کند که فروشنده در خودرو دخل و تصرف نمی‌کند، چیزی از خودرو کم و زیاد نمی‌کند و آن را به کس دیگری نمی‌فروشد و با پول بیعانه فرار نمی کند! فروشنده هم در ازای مبلغ ناچیز، خودروی خود را در اختیار خریدار ناشناس قرار نمی‌دهد.

 

تعویض پلاک

مرحله بعدی، تعویض پلاک است. تعویض پلاک خودش یک پروژه است و حتما باید انجام شود. یکی از خطرناکترین‌ کارها این است که خودرو را قولنامه‌ای و بدون فک پلاک به خریدار واگذار کنید. خریدار هر خلافی با خودرو بکند، به نام مالک پلاک (که در این لحظه شما هستید) ثبت می‌شود. پس اگر ناگهان ۱۰ امتیاز منفی در گواهینامه‌تان دیدید، تعجب نکنید. این یک تجربه واقعی است و دلیلی ندارد شما تکرارش کنید. به هیچ وجه خودرو را با پلاک خودتان به خریدار واگذار نکنید. چون اگر قضیه به امتیاز منفی ختم به خیر شود، خیلی شانس آورده‌اید! ممکن است جرائم جدی‌تر و حتی قتل با خودروی شما صورت بگیرد و مسئول قانونی این اتفاقات، شخص مالک پلاک خودروست.

کلا در نظر داشته باشید، کسی که بخواهد از شیوه عرفی معامله خودرو خارج شود، احتمالا یک ریگی به کفشش هست.

چطور تعویض پلاک کنیم؟

خریدار و فروشنده به همراه هم، به یکی از مراکز تعویض پلاک خودرو مراجعه می‌کنند و تمام مدارکی که گفتیم را همراهشان می‌برند. گاهی وقتها فروشنده وقت و حوصله تعویض پلاک را ندارد. بنابراین در دفتر اسناد رسمی، در ازای پرداخت همان پولی که قرار بود در تعویض پلاک بگیرد، به خریدار وکالت تعویض پلاک می‌دهد و خریدار به تنهایی، از طرف خودش و فروشنده به تعویض پلاک مراجعه می‌کند. هزینه این وکالتنامه به عهده فروشنده است. بعضی وقتها فروشنده تمام مدارک را ارائه می‌دهد و هزینه انتقال سند نهایی محضری را هم همینجا می‌پردازد و کلا با خریدار خداحافظی می‌کند! اما این در صورتی است که فروشنده به خریدار اعتماد کند. چرا که هنوز پلاک فروشنده روی خودروست.

برای تعویض پلاک پیشنهاد می‌کنیم ساعت ۷ صبح مراجعه کنید تا بتوانید پیش از ساعت ۱۰ صبح کار را تمام کرده و به زندگیتان برسید. هرچند اگر ظهرها بیکار باشید، تعویض پلاک خلوت تر است و صف ندارد. (حدود ساعت ۲ ظهر). ساعات کار مراکز تعویض پلاک در فصول مختلف سال متفاوت است و مثلا در اسفندماه، تا ساعت ۸ شب هم ممکن است کار کنند! اما در ماه‌های عادی ساعت ۳ تعطیل می‌شوند. این هم نشانی مراکز تعویض پلاک و ساعات کار آنها.

اگر طرفین معامله با هم به تعویض پلاک مراجعه می‌کنند، باید پیش از شروع فرایند، چک تضمین شده بانکی توسط فروشنده رویت شود. دقت کنید: فقط رویت شود. این چک باید مهر برجسته یا هولوگرام بانک را داشته باشد. در لحظه‌ای که فروشنده، سند انتقال را امضا می‌کند، متصدی انتقال از طرفین می‌خواهد که با هم حساب و کتاب کنند. در این لحظه چک تحویل فروشنده می‌شود. نه دیرتر و نه زودتر! فرایند تعویض پلاک جزئیات عجیبی ندارد و اگر مدارکتان کامل باشد، به مشکل بر نمی‌خورید. فقط این‌ها را در نظر داشته باشید:

  • هزینه تعویض پلاک به مبلغ ۴۵ هزار تومان به عهده خریدار است.
  • یک هزینه ۲ یا ۳ هزار تومانی هم آن وسط پرداخت می‌شود که هرکس پول خرد داشت پرداخت می‌کند.
  • کارت قبلی خودرو به همراه پلاک قبلی تحویل مجموعه تعویض پلاک می‌شود و خودرو با پلاک جدید از مجموعه خارج می‌شود.
  • هزینه ارسال پستی کارت جدید خودرو بر عهده خریدار است. (۷ هزار تومان)
  • در این مرحله نیروی انتظامی از هرکجا که لازم باشد، درباره خودرو استعلام می‌گیرد و سپس امضای نهایی را از فروشنده می‌گیرد. بنابراین وقتی از این مرحله عبور کردید می‌توانید نفس نسبتاً راحتی بکشید!
  • نیروی انتظامی از مدارکی که قبلا گفتیم، با یک مورد کاری ندارد: مفاصا حساب شهرداری.
  • اگر خریدار، قبلا خودرویی داشته و آن را فک پلاک کرده باشد، کار مشکل می‌شود. اگر پلاک در همین مرکز شماره‌گذاری فک شده باشد، تا ۶ ماه در انبار می‌ماند و می‌توانید بلافاصله تحویل بگیرید. اما پلاک‌های مانده در انبار بعد از ۶ ماه قیچی می‌شوند. اگر قبلا پلاک داشته‌اید، حتما قبل از معامله تکلیف پلاکتان را مشخص کنید. اگر پلاک قیچی شده باشد، باید پیش از ساعت ۱۰ صبح معامله‌تان ثبت بشود تا بتوانید آخر وقت اداری همان روز، پلاک تازه ساخته شده را تحویل بگیرید! اگر پلاک در مرکز شماره گذاری دیگری باشد، باید پرس و جو کنید و ببینید چه می‌شود کرد!
  • هر شخص به تعداد بیشترین خودروهایی که در یک زمان به نامش بوده، پلاک دارد! مثلا من اگر سه خودرو همزمان داشته باشم، ۳ پلاک دارم. اگر هر کدام از خودروها را بفروشم، پلاک آن آزاد می‌شود، اما به نام من می‌ماند و وقتی خودروی دیگری بخرم، فقط از همان پلاک می‌توانم استفاده کنم. مــــگر اینکه قصد داشته باشم پلاک را به نشانی شهر دیگری ثبت کنم. در حالت کلی، تعدد پلاک محدودیتی ندارد.
  • اگر شکایتی روی پلاک‌هایتان ثبت شده باشد، تا پیش از رفع تکلیف شکایت، نمی‌توانید خودرو معامله کنید.

 

ثبت نهایی یا سند قطعی

جلوی در تمام مراکز تعویض پلاک، محضر هست. بهترین کار این است که مستقیما به یکی از این دفاتر بروید و کار را یکسره کنید. معمولا تنظیم قرار محضر بعد ازین دشوار می شود! محضر تمام مدارک بالا را تحویل می‌گیرد و خصوصا اگر مفاصا حساب شهرداری را نداشته باشید، نقل و انتقال را ثبت نمی‌کند! فرایند ثبت سند حدودا چهل دقیقه طول می‌کشد.

محضردار یک مقدار خیار هم از طرفین می‌گیرد. خیار سالادی نه! یک خیارهایی که مربوط به حقوق است. خیار در مباحث حقوقی یعنی اختیار! مثلا در توضیحات می‌نویسد: «خیار غبن فاحش» از طرفین سلب می‌شود. یعنی هیچ یک از طرفین نمی‌توانند بعدا مدعی شوند که “من ضرر فاحش و عجیبی در این معامله کردم و می‌خواهم معامله را فسخ کنم.” یک چیزهای دیگری هم می‌نویسند درباره اینکه اگر این خودرو مفسده‌ای داشته باشد و تا ۱۰ سال آینده این مفسده کشف شود، مسئولیت آن به عهده فروشنده است.

پیش از امضای سند، حتما حتما تمام توضیحات را بخوانید و هرجایش را نفهمیدید، از محضردار بپرسید که منظورش چیست!

مبلغ معامله خودروهای زیر ۵۰ میلیون تومان، معمولا ۱۰ میلیون تومان ثبت می‌شود تا حق ثبت زیاد نشود. هزینه پایه حق ثبت حدود ۲۵۰ هزار تومان است که توسط فروشنده پرداخت می‌شود.

 

انتقال بیمه

بیمه ثالث مربوط به خودرو است و معامله شدن خودرو، هیچ اثری در آن ندارد و مهم نیست چه کسی برای بیمه مراجعه می‌کند. مثلا من الان خودرویی دارم. دوست من، برای ثبت بیمه خودروی من مراجعه می‌کند و بیمه را برای خودروی من ثبت می‌کند. این بیمه فارغ ازینکه این خودرو چند بار معامله بشود و در اختیار چه کسی باشد، روی خودرو هست و اعتبار دارد. تخفیفش هم تکان نمی‌خورد.

اما بیمه بدنه، مربوط به شخص است و برای اینکه بتوانید از آن استفاده کنید، باید به نام شخص مالک خودرو باشد. اگر نباشد، بیمه خیلی جدی خسارت شما را پرداخت نمی‌کند. بنابراین، پس از ثبت سند قطعی، اگر خودرو بیمه بدنه دارد، باید به نمایندگی بیمه بروید و با پرداخت مابه‌التفاوت تخفیف بیمه، یک الصاقیه ثبت کنید. در غیر این صورت، موقع استفاده از بیمه دچار مشکلات جدی خواهید شد! اگر هم خودرو بیمه بدنه ندارد که هیچ!

لینک کوتاه این مطلب برای انتشار: https://iranradyab.com/4cRGx

نوشته های مرتبط

1 فکر در مورد “ راهنمای گام به گام معامله خودرو

  1. mohhamad گفت:

    مرسی از اطلاعاتتون…..اونقدر این دلال ها کلاه بردارن بازم سر ملت رو کلاه میزارن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *